Edebiyat ve kahve: İki eski dost

Edebiyat ve kahve: İki eski dost

19. yüzyılda İstanbul’da gazeteler ve dergiler yayınlanmaya başlayınca, kahvehanelerde de bu yeni yayınlar okunmaya başlanır. Kahvehanelerde artık günlük gazeteler ve kimi haftalık, kimi aylık olarak yayınlanan dergiler hazır bulunmaktadır. Müdavimler de bunları takip ederek ülkede ve dünyada olan bitenlerden daha yakinen haberdar olmaya başlarlar. Ayrıca bu dönemde yazar ve şairler için kahvehaneler eşsiz birer mekân haline gelir ve pek çokları buralarda kahve eşliğinde eserlerini yazar. Edebiyat tarihimizdeki bazı akımlara öncülük eden kişilerin de kahvehanelerde buluşup fikri sohbetler ettikleri bilinir.

Osmanlı’nın son dönemlerinde ise kahvehaneler artık kamuoyunun oluştuğu mekânlar haline gelir. Hararetli siyasi sohbetler, ne olacak bu memleketin hali konulu uzun tartışmalar hep buralarda yapılır. Buraları kapatmanın bir işe yaramayacağını anlamış olan yetkililer, bu sefer kahvehanelere hafiyeler yani gizli casuslar yerleştirmeye başlar. Bu hafiyeler, görev yaptıkları kahvehanelerden halkın ne konuştuğunu, ne düşündüğünü saraya jurnallerle, yani yazılı olarak bildirirler.

Evlerdeyse kahve pişirmek için artık özel araç gereçler bulunur. Çiğ olarak alınan kahveyi kavurmak için özel bakır kulaklılar, kavrulmuş kahveyi çekmek için değirmenler, pişirmek için özel cezveler ve porselen kahve takımları, konakların mutfaklarını süsler. Yanına çiçek suları konularak ikram edilir. Birinci ve ikinci dünya savaşlarında çok zor bulunan, karaborsaya düşen kahve, ilerleyen yıllarda ticaretinin artmasıyla yeniden yaygınlaşır