Çevrimdışı
- 4 Temmuz 2024
- 4,180
19. yüzyıla gelinceye kadar Romanya'da tiyatrodan ancak Bizans İmparatorluğu dönemi içinde yer alan mimus, pantomimus ve kilise oyunları ile Osmanlı İmparatorluğu dönemi içinde yer alan Karagöz gibi gölge oyunlarının varlığından söz edilebilmektedir. 17. ve 18. yüzyıllarda gezginci tiyatro topluluklarına rastlanmakla birlikte, 19. yüzyılın başında gösteriler veren gezginci Rus ve İtalyan commedia dell'arte topluluklarının etkisinde, 1815'de Oravita'da bir romen tiyatrosu açılmış; 1836'da, G. Asachi, Filarmoni Drama Derneği'ni kurmuş, "840'da, Jass'de ilk Ulusal Tiyatro açılmış; Bükreş'te, I. Vacaresu ile I. E. Radulescu Euripides ile Moliere'den oyunlar koymuşlardır.
19. yüzyılın ikinci yarısındaki gelişmeler Bükreş Konservatuarı ile Filarmoni Derneği'ni kuran Radulescu adına bağlıdır. Bu dönemde, batının etkisinde tarihsel romantikçilik okulu boy göstermiştir.: Balacescu, Boliac, Faca, Kogalniceanu ve Alecsandri, Ulusal tarihsel geçmişle ilgilenen romantikçi okul yanısıra, sanat sanat içindir ilkesini izleyen Junimea Derneği çevresinde yeni bir hareket doğmuştu: Moiorescu, Eminescu, Creanga, Caraigale ve Delarancea. 1877'de Ulusal Tiyatro ile Ulusal Opera, Romen Drama ve Oyunculuk Derneği içinde birleşerek, çağdaş batı tiyatrosunun örneklerini sunmuştur. Bu dönemin başlıca yönetmen adı I. Chica'dır.
20. yüzyılın başında Romanya tiyatrosu, başlıcalıkla Fransız simgeciliğinin etkisi altında kalmıştır: Minulescu, Eftimiu, Maniu Davidescu, Bacovia ve Angel. Bu dönemde, naturalizmin çizgisi A. Davila ve P. Eliade gibi yönetmenlerce sürdürülmekle birlikte; Davila, Modern Tiayro'nun yöneticisi olarak, yeni akımlara da açılmıştır. Böylece, dışavurmculuk, simgecilik, biyomekanik, konstrüktivizm, gerçeküstücülük, dadacılık, gerçekçilik ve natüralizm gibi 20. yüzyılı saran bütün akımlar, Romanya Tiyatrosu'nda etkisini duyurmaya; toplumsal taşlama, toplumsal oyun, modern psikolojik çözümleme, tarihsel oyun, mitolojik ve folklorik oyun gibi çeşitli tarzlarda ürünler yer almaya başlamıştır. Başlıca yazarlar arasında Ciprian, Theodorian, Musatescu, Petrescu, Maniu ve Popa gibi adlar yer alırlar. Amaru, Kiritescu, Luca, Corteanu ve Sava, Eftimiu ve Ciprian çizgisinde komedyalar yazarken, Popa, Sorbul, Stefanescu, Sebastian, Zamfirescu natüralist tezli oyun ve "yaşam dilimi" tarzında ürünler vermişler; Sdoveanu ve Blaga ise, dışavurumcu oyunlar kaleme almışlardır.
1944'de Romanya'nın komünist bir ülke haline gelmesiyle birlikte, tiyatrolar 1948'de millileştirilmiş, tiyatro etkinlikleri ve örgütleri resmileştirilmiş, her tiyatro topluluğu atamayla belirlenerek kendi kurulunu oluşturmuştur.
Romanya Tiyatrosu, son dönemde, Batı'dan çalışmalarıyla ünlenen önemli yönetmenler ve sahne adamları yetiştirmiştir. Ciulei, Pintilei, Esrig, Serban. Daha çok Meyerhold'u izleyen genç yönetmen kuşağına konstrüktivist yönelimli sahne tasarımcıları eşlik etmektedir.
19. yüzyılın ikinci yarısındaki gelişmeler Bükreş Konservatuarı ile Filarmoni Derneği'ni kuran Radulescu adına bağlıdır. Bu dönemde, batının etkisinde tarihsel romantikçilik okulu boy göstermiştir.: Balacescu, Boliac, Faca, Kogalniceanu ve Alecsandri, Ulusal tarihsel geçmişle ilgilenen romantikçi okul yanısıra, sanat sanat içindir ilkesini izleyen Junimea Derneği çevresinde yeni bir hareket doğmuştu: Moiorescu, Eminescu, Creanga, Caraigale ve Delarancea. 1877'de Ulusal Tiyatro ile Ulusal Opera, Romen Drama ve Oyunculuk Derneği içinde birleşerek, çağdaş batı tiyatrosunun örneklerini sunmuştur. Bu dönemin başlıca yönetmen adı I. Chica'dır.
20. yüzyılın başında Romanya tiyatrosu, başlıcalıkla Fransız simgeciliğinin etkisi altında kalmıştır: Minulescu, Eftimiu, Maniu Davidescu, Bacovia ve Angel. Bu dönemde, naturalizmin çizgisi A. Davila ve P. Eliade gibi yönetmenlerce sürdürülmekle birlikte; Davila, Modern Tiayro'nun yöneticisi olarak, yeni akımlara da açılmıştır. Böylece, dışavurmculuk, simgecilik, biyomekanik, konstrüktivizm, gerçeküstücülük, dadacılık, gerçekçilik ve natüralizm gibi 20. yüzyılı saran bütün akımlar, Romanya Tiyatrosu'nda etkisini duyurmaya; toplumsal taşlama, toplumsal oyun, modern psikolojik çözümleme, tarihsel oyun, mitolojik ve folklorik oyun gibi çeşitli tarzlarda ürünler yer almaya başlamıştır. Başlıca yazarlar arasında Ciprian, Theodorian, Musatescu, Petrescu, Maniu ve Popa gibi adlar yer alırlar. Amaru, Kiritescu, Luca, Corteanu ve Sava, Eftimiu ve Ciprian çizgisinde komedyalar yazarken, Popa, Sorbul, Stefanescu, Sebastian, Zamfirescu natüralist tezli oyun ve "yaşam dilimi" tarzında ürünler vermişler; Sdoveanu ve Blaga ise, dışavurumcu oyunlar kaleme almışlardır.
1944'de Romanya'nın komünist bir ülke haline gelmesiyle birlikte, tiyatrolar 1948'de millileştirilmiş, tiyatro etkinlikleri ve örgütleri resmileştirilmiş, her tiyatro topluluğu atamayla belirlenerek kendi kurulunu oluşturmuştur.
Romanya Tiyatrosu, son dönemde, Batı'dan çalışmalarıyla ünlenen önemli yönetmenler ve sahne adamları yetiştirmiştir. Ciulei, Pintilei, Esrig, Serban. Daha çok Meyerhold'u izleyen genç yönetmen kuşağına konstrüktivist yönelimli sahne tasarımcıları eşlik etmektedir.