Trakya Kralı Tereus Efsanesi

Trakya Kralı Tereus Efsanesi​

c.1636-1638, Museo del Prado aracılığıyla
Korkunç olayları içeren bu efsanenin farklı versiyonları antik çağdan İskenderiye dönemine kadar mevcuttur. Ovid ve Apollodorus, korkunç bir eylemle ilgili hikayenin en kapsamlı tanımını sunuyor: nefretten kaynaklanan yamyamlık.

Kral Tereus, Procne ile evlidir ancak karısının kız kardeşi Philomela’yı kaçırıp tecavüz eder. Philomela’yı terk edilmiş bir binaya hapseder, kaçmasını önler ve konuşamayacağından emin olur: dilini bir kerpetenle çıkarır ve keser. Konuşamayan Philomena, kız kardeşi Procne’yi uyarmak için Tereus’un şiddet eylemlerini bir duvar halısına dokur. Misilleme olarak Procne tek oğullarını öldürür, cesedini keser ve onu ciddi bir akşam yemeği olarak Tereus’a sunar. Procne, Itys’in kafasını sevinçle masanın üzerinde ona doğru çevirdiğinde Tereus gerçeği öğrenir.

Tereus, Philomena üzerinde güç sahibi olma arzusuyla hareket eden bir saldırgandı. Sadece dilini değil, aynı zamanda cinsel organlarını (tecavüz) ve gözlerini de (hapsetme) kesti. Tereus’un halefi olan Itys, Procne’nin gözünde “Tereus’un vekili” oldu. Tereus evliliğini ihlal etti ve Procne, evliliklerinin meyvesini, yani Tereus’un gelecekteki benliğini onun içine geri döndürmenin adalete hizmet edeceğini hissetti. Tereus’u yok etmek için Itys’in yıkılması gerekiyordu.

Efsanenin bazı versiyonlarında tanrılar Philomena’yı bülbül, Procne’yi serçe ve Tereus’u da ibibik kuşuna dönüştürürler. Philomena’nın güzel sesli bir kuşa dönüşmesi sonunda acısını dindirir. Ancak diğer versiyonlarda, Philomena yerine Proacne bir bülbüle dönüşüyor ki bu da hikayeyle tutarlı: oğlunu öldürdü ve suçundan ağıt yakarak durmadan hüzünlü bir şarkı söylemeye mahkum edildi. Yunan şiirinde bülbül referanslarına rastlanır. Sofokles’in, Euripides’in ve Aiskhylos’un trajedileri bülbülün büyüleyici ama acı verici şarkılarından pasajlar içerir. İster bülbül ister serçe olsun, bu dönüşümler kız kardeşleri Tereus’un zulmünden kurtarır.